Retourtje Leiden is voorbij…

Op de laatste dag van Retourtje Leiden begon de dag in de regen, maar ’s middags klaarde het op en brak de zon door. Velen hadden de “Frans Halsstraat” nog eenmaal opgezocht om van de Blauwe en Gele Tram te kunnen genieten.

De 57 was getooid met het bord Forensentram en de A106 reed heen en weer. Om 15.15u was het toch echt zover, de laatste rit!

Diverse fotomomenten waren er met het in historische kleding gestoken personeel.

V.l.n.r. Eric den Hamer, Fenno Fierens en Raymond Naber

Een vol Blauw tramstel reed zo Retourtje Leiden uit.

Bedankt mensen voor jullie overweldigende komst naar het HOVM! Daar deden we het allemaal voor!


Namens de organisatie, de Stichting NVBS Manifestaties,

Raymond Naber

Zondag 27 november: materieel en routes

Op de laatste dag van Retourtje Leiden stellen we nog één keer de Blauwe en Gele Trams op in een mooi te fotograferen tramparade. De complete parade is te zien van 13.00 - 13.50 uur; daarna gaat de A327 ertussenuit om een paar ritten door Den Haag te maken. Voor de fotografen die zich goed willen voorbereiden zijn hier de gegevens.

Inzet materieel
Soort inzet	Gepland	Welk spoor
Exploitatie	1210	Hoofdspoor
	1165	Hoofdspoor
	A327	Spoor 5	Tussen 13-13.50u
	B37	Pekelremise	Indien niet ingezet
Opstelling	1022	Spoor 3
	A106	Spoor 4
	57	Spoor 6
	118	Spoor 7
	H41	Spoor 8
	90	Spoor 9
	826	Spoor 10
	215	Spoor 12

Tussen 13.30 en 13.50 rijdt de A106 voor fotografen (zonder passagiers) een paar keer over het hoofdspoor op en neer.

Personeel in historische uniformen staat rond 13.15u bij spoor 5-6. De HTM 57 is getooid met bord Forensentram, als herinnering aan de kortstondige forensendienst naar Wassenaar.

De tramritten van 27 november 2011

Geplande route korte tramrit Moerwijk 13.15 uur
HOVM, linksaf lijn 11, rechtsaf Tramtunnel Hollands Spoor, via lijn 16 naar Hardenbroekstraat, keerlus Moerwijk. Korte stop. Via lijn 16 naar Leeghwaterplein, Tramtunnel Hollands Spoor, linksaf, via lijn 11 naar HOVM.

Geplande route korte tramrit Rondrit Centrum (Kerkplein) 14.15 uur (met A327+B37)
HOVM, linksaf via lijn 11 naar HS, via lijn 9 naar CS, via lijn 17 naar Gravenstraat, rondje Kerk, opstelspoor Kerkplein. Korte stop. Linksaf Jan Hendrikstraat, Prinsegracht, linksaf Brouwersgracht, via lijn 6 naar Hobbemaplein, linksaf via lijn 11 naar HOVM.

Geplande route lange tramrit Scheveningen Noorderstrand 15.15 uur (met A327+B37)
HOVM, linksaf via lijn 11 naar HS, via lijn 1 naar Zwarte Pad. Korte stop. Lijn 1, rechtsaf Duinstraat, rechtsaf via lijn 11 naar Scheveningen Haven, via lijn 11 naar Statenlaan, linksaf Statenkwartier, via lijn 17 naar Gravenstraat, rechtsaf Hofweg, via lijn 1 naar HS, via lijn 11 naar HOVM.

Let op: deze routes zijn onder voorbehoud. Het kan altijd zijn dat op het laatste moment een andere route gereden wordt.

Retourtje Leiden gaat sluiten

Laatste dag: zondag 27 november 2011

Nog één zondag en dan zit de manifestatie Retourtje Leiden er definitief op.

Deze laatste zondag, 27 november 2011, is het dienstdoend personeel gestoken in historische uniformen passend bij de tijdsperiode van de tram. Voor de NZH zijn het de lange zwarte jassen met groene bies en een pet. Voor de Haagse PCC’s de blauwe jasjes uit de jaren ’70. De Blauwe en Gele trams worden nog eenmaal mooi opgelijnd voor de fotografen (volledig te zien tussen 13-14uur).

De A327 (+B37) zal een korte rit maken om 14.15u naar het Centrum en om 15.15u een lange rit naar Scheveningen, waarmee zowel het rijseizoen als Retourtje Leiden worden afgesloten.

Zondag 27 november 2011 om 17.00 uur gaan de remisedeuren van Retourtje Leiden voorgoed dicht.
Dag, Blauwe Tram! Dag, Gele Tram!

Een mistig verhaal

Geen treinen naar Rotterdam, geen tram en bus in de grote steden, geen museumritten in Den Haag... maar Retourtje Leiden was open, weer of geen weer. Door de mist heerste er een stille, herfstachtige sfeer. Hoffotograaf Raymond Naber legde dit mistige verhaal vast in onderstaande beelden.

Die koplampen zijn hard nodig met die mist. En de fluit ook.

Ook de Gele Tram werd omzoomd door mysterieuze flarden. Het is 2011, we staan bij Halte De 3 Papegaaien en wat komt daar in de schemering opdoemen uit de mist? Is dat... de Wassenaarse tram?

Het Gele trio, samen met de Blauwe collega

Wanneer de wagenvoerder een andere bestemming voordraait in de richtingfilmkast, hoe weet hij dan wat er te zien is? Hij kan immers niet om een hoekje naar boven kijken. Als er een tram voor je staat, kun je nog in de achterruit gereflecteerd zien wat er in je filmkast staat. Maar als dat niet zo is? Om het altijd zeker te weten, had de bestuurder een mechanische indicator, die werd aangedreven vanuit het tandwielenstelsel in de filmkast. En dat werd via een zwengel weer aangedreven door de hand van de bestuurder. De indicator toonde een pijltje aan de rechterkant dat precies aanwees welke tekst er in de filmkast zichtbaar was. Dat zag er zo uit:

OV-staking: helaas geen museumritten

Tijdens de aangekondigde staking van het OV in de drie grote steden op zondag 20 november zullen er geen ritten met historisch materieel kunnen plaatsvinden. Wel is het museum geopend van 13-17 uur!

Gele Trams bij elkaar

Op zondag 13 november stonden de Gele Trams 118-57-90 in het middelpunt van de belangstelling. Wederom begunstigd door schitterend najaarsweer reed o.a. de A327 naar Madurodam en het lange buitenlijntraject naar Wateringen.

Een halve eeuw zonder Blauwe Tram

Vijftig jaar geleden stond voor het laatst spanning op de bovenleiding van de NZH. Dat treurige feit is op 13 november 2011 herdacht.

’s Avonds reed de A327 met een klein gezelschap via station Hollandsche Spoor naar station Staatsspoor. In de mist werd het moment herdacht dat op de dag af 50 jaar geleden, op bijna dezelfde plek, de A327 en de B26 door de H303 werden gebracht om op een goederenwagon naar Hoorn te worden getransporteerd. Daarna ging definitief de spanning van de bovenleiding af, en was het trambedrijf van de NZH verleden tijd.

Ritten zondag 13 november

Op zondag 13 november is de tentoonstelling weer open van 13 tot 17 uur.

Ook zijn er drie tramritten, om 13.15, 14.15 en 15.15 uur. Een kaartje koopt u aan boord van de tram; de conducteur komt bij u langs. De eerste twee ritten, naar resp. Kraayenstein en Madurodam, kosten €3,00/€2,00. De derde rit is langer (naar Wateringen) en kost €4,50/€3,00. De Blauwe Tram A327 rijdt mee in de ritten naar Madurodam en Wateringen.

Comfortabel in de NZH A327, met de verwarming aan!
Foto Raymond Naber

De route van de Blauwe en de Gele tram kunt u verkennen per NZH-bus; vertrek om 13.30 en 15.00. Kaartverkoop onderweg (€4,50/€3,00). De rit duurt vier à vijf kwartier.

Op stap met Bolramer 4842! Foto: Marcel Kouwenhoven

Alle ritten: vertrek en aankomst vanaf het remiseterrein. Daar wordt ook een fraaie tramparade opgesteld, met deze week als thema De Gele Tram. Maar geen zorgen, de Blauwe Trams staan er ook!

De Gele Tram bij het Haags Openbaar-Vervoermuseum.
Foto: Marcel Kouwenhoven

De menselijke maat

Het was altijd zo gezellig in de tram, vroeger. Dat hoor je bezoekers vaak vertellen. Vooral op kille herfstachtige dagen, als het in de tram lekker warm was, en de goudkleurige gloeilampen aan waren, dan was het net een rijdende huiskamer.

Maar het was ook gezellig doordat de conducteur door de tram liep met zijn kaartjesblik en zijn kniptang, en met iedereen een praatje maakte. Ook bij de ritten van Retourtje Leiden zorgen de conducteur en de andere vrijwillige medewerkers voor het scheppen van de passende sfeer aan boord van tram en bus.

Hier zijn er een paar. Zoals Eric den Hamer, die in authentiek NZH-uniform meerijdt op de Blauwe Tram:

NZH-conducteur Eric den Hamer. Foto: Marcel Kouwenhoven

Iedere zondag van de partij is de Blauwe stadstram uit Haarlem en Leiden, de A327. De bemanning van deze tram staat voor u klaar.

Netjes in NZH-uniform: de ploeg rond de A327. Foto: Axel de Ru.

En terwijl de Gele en Blauwe Trams zich op het voorterrein van de remise laten bekijken door de bezoekers, liefst onder een vrolijk zonnetje, zijn ook binnen in het Haags Openbaar Vervoermuseum vrijwilligers actief. Mensen van het trammuseum, van het Haags Bus Museum, en ook de ploeg van de 80-jarige Vereniging voor Belangstellenden in het Spoor- en Tramwegwezen, kortweg NVBS. Een groepje NVBS'ers waagde zich in de buitenlucht om te poseren voor de twee bekendste Gele en Blauwe trams.

De NVBS-ploeg van 30 oktober 2011. Foto:Edward Kuijper.

Met dank aan de fotografen die gelukkig ook oog hadden voor de menselijke museumstukken!

Met Retourtje Leiden de herfst in

Het eerste novemberweekeinde zit er alweer op. Doordat de zomertijd is afgelopen eindigt de openingstijd van het museum in de stemmige schemering. De A327 zat weer ouderwets vol en ging onder andere naar het Statenkwartier.

De twee Gele PCC-trams, bekend van de buitenlijnen naar Voorburg en Delft,
en de Blauwe A327 als Leidse stadstram. Eindpunt Statenkwartier.

U heeft nog drie zondagen de kans om zulke tafereeltjes
in het echt te komen bekijken!
Blauwe "Kusttram" A106 en Gele "Leidenaar" HTM 57 naast elkaar,
en links is nog net bus 327 te zien met het buitenlijnnummer 42.

Zondag met de Blauwe naar Statenkwartier

De A327 klaar voor de volgende rit naar...
nee, niet naar de Hoge Rijndijk, want
daar liggen allang geen rails meer.

Het is een druk weekend voor de vrijwilligers van Retourtje Leiden. Na de geslaagde zaterdagopening gaan de deuren van de Remise Frans Halsstraat op zondag 6 november alweer open. Gewoontegetrouw kunt u ook zondag een rit door Den Haag maken met een historische tram.

Het vertrek is vanaf het remiseterrein om 13:15, 14:15 en 15:30. De Leidse stadstram A327 rijdt mee in de laatste twee ritten naar resp. Statenkwartier en Duindorp.

De historische bussen vertrekken om 13:15 en 15:00 uur.

Stap maar in, kaartjes koopt u onderweg bij de conducteur.

Een mozaiek in Blauw en Geel. Bekijk het in het echt op zondag!

Zaterdag 5 november: Blauwe Tram in Haags centrum

De tentoonstelling Retourtje Leiden is op verzoek van veel belangstellenden ook een keer op zaterdag open. Dankzij de inzet van vele vrijwilligers kunnen we de remisedeuren openen van 13-17 uur. Ook zijn er ritten vanaf de remise Frans Halsstraat naar het centrum van Den Haag, waarbij om 14:15 en 15:15 de Blauwe Leidse stadstram, NZH A327, meerijdt. Zonder aanhangrijtuig, net als vroeger in Leiden.
Kaartverkoop bij de conducteur op de tram.

NZH motorrijtuig A327

Ook is er op het remiseterrein weer een fraaie opstelling van Gele en Blauwe Trams te bewonderen.

De opstelling van trams is iedere week anders.
(De Boedapester, B412 - vijfde voertuig van links - is inmiddels weer vertrokken
naar zijn thuisbasis in Haarlem.)