2 oktober geen tramritten wegens spoorwerkzaamheden

Spooronderhoud bij de NZH in + 1960. Carel van Bylandtlaan, Den Haag.
Foto: Frits van der Gragt

Vanwege het vervangen van de tramsporen op de kruising van de Parallelweg en de Wouwermanstraat, zal het HOVM op zondag 2 oktober geen ritten met trams kunnen uitvoeren. Ze kunnen het remiseterrein niet af.

Maandag 26 september wordt gestart met het uitbreken van de sporen. In het weekend van 1 en 2 oktober zullen de nieuwe sporen worden gelegd, het weekend erna moet alles weer helemaal op orde zijn.

Geen probleem echter voor onze bezoekers, want het museum is gewoon open en de tentoonstelling Retourtje Leiden is normaal te bezoeken. En voor het maken van een ritje kunt u gebruik maken van de historische bussen!

Toen de Blauwe en de Gele waren opgeheven reden de Bolramerbussen.


Nu er zondag 2 oktober geen tramritten mogelijk zijn vanuit het HOVM worden twee prachtig gerestaureerde Bolramerbussen ingezet van het Haags Bus Museum die zoveel als mogelijk het reguliere rittenprogramma rijden. Voor velen van u ook een zeer herkenbaar stukje nostalgie toen de trams waren opgeheven. Deze bussen reden bij de Citosa en NZH. 'Cito' (Latijn voor 'snel'). Als iemand vroeg wat Citosa betekende dan luidde steevast het antwoord: 'altijd op tijd'. Op 1 januari 1969 gingen Citosa en WSM op in Westnederland. Citosa reed in Zuid-Holland o.a. in Waddinxveen en Alphen a/d Rijn.

Aan het front is duidelijk te zien waaraan de Bolramers hun bijnaam te danken hebben. Beide bussen zijn gebouwd naar een Brits ontwerp, van de Leyland-fabrieken; het waren de laatste telgen van de Leyland Tiger-familie. Het bolle frontraam was een Nederlandse innovatie. (In de jaren '80 was er ook een Leyland Tiger, maar dat waren totaal andere bussen.)

Het logo van de Leyland Tigers was bijna een kunstwerk op zich. Uiteraard te bekijken in het HOVM!

Blauwe in 't donker

De NZH-trams legden elke dag vele kilometers af in het donker, over kilometerslange vrijliggende banen. Geen wonder dat de snelheid daarbij flink kon oplopen. Zeker als "wilde Bill" de bestuurder was.
Maar wie er ook aan de rijkruk zat, als je zo hard rijdt wil je graag een eind vooruit kunnen zien in het donker. De twee gewone koplampen waren daarvoor niet voldoende, dus monteerde de NZH grote schijnwerpers op de dakrand van de trams.
Uiteraard zijn deze vèrstralers, bekend als "Golden Glow", volledig functioneel aanwezig op de Blauwe museumtrams A106 en B412. Na de avondrit van 24 september 2011 was er eindelijk eens gelegenheid deze superverlichting te vertonen. Door de lichte herfstnevel wordt vooral bij de A106 goed zichtbaar hoe de Golden Glow z'n lichtbundel naar voren werpt.

De gouden glans van het tramtijdperk straalt af van de schijnwerpers...

Prachtige dag voor een herfstrit door Den Haag

Amper bekomen van de zaterdagse avondrit staan de vrijwilligers van Retourtje Leiden zondag alweer voor u klaar, samen met de mensen van het HOVM. De tentoonstelling - het trammaterieel, foto's, modellen, historische objecten zoals tramhalteborden - is zondag te bekijken tussen 13-17 uur. Ook kunt u weer een ritje met de tram maken door Den Haag (http://www.hovm.nl/). De tramritten beginnen en eindigen op het museumterrein. Dat geldt ook voor de historische busritten.

Een rit per Blauwe Tram door de Residentie in herfsttooi - is er iets mooiers te bedenken?

Zondag 25 september, ritten met de tram:
13:15 naar Moerwijk (€3/€2)

14:15 rondrit door het centrum (€3/€2)

15:15 lange rit naar Scheveningen, met o.a. de Blauwe Tram A327 als losse motorwagen, net als vroeger in Leiden (€4,50/€3)

en met de bus

13:15 naar Delft (€3/€2)

15:15 naar Scheveningen (u kunt desgewenst overstappen op de tram) (€4,50/€3)

Uw kaartje koopt u bij de conducteur in tram en bus.

Allemaal voorzien? De conducteur komt bij u langs, net als in vroeger dagen.

Blauw en geel in de nacht

Avondrit: met historische tram en bus door een sfeervol Den Haag

Op zaterdag 24 september wordt door het Haags Openbaar Vervoer Museum, met medewerking van het Haags Bus Museum en de Tramweg Stichting, een unieke avondrit georganiseerd.
Deze zaterdagavond vertrekken om 19.30 uur verschillende historische trams en een historische bus voor een rondrit van ruim 2 uur door een sfeervol, verlicht Den Haag. Trams variërend van 40 tot bijna 100 jaar oud voeren u door de stad. Er zal ook een tramstel van de befaamde ‘Blauwe Tram’ meerijden. In de Partytram kunt u onder het genot van een drankje de mooiste plaatsen van de stad voorbij zien komen. Ook voor en na de rit kunt u in het museum een drankje of versnapering nuttigen.

De NZH A106 in het Haags Openbaar Vervoer-Museum -
ook zaterdagavond 24 september te bekijken

Voor vertrek van de rit is er gelegenheid om in het Haags Openbaar Vervoer Museum de uitgebreide museumcollectie te bezichtigen, waaronder de ‘Boedapester’ van de Blauwe Tram en de ‘Limburger’ van de Gele Tram.

De Avondrit begint en eindigt op het remiseterrein van het Haags Openbaar Vervoer Museum. Onderweg is het mogelijk om over te stappen op een andere tram of om foto’s te maken. U heeft de mogelijkheid om aan het eind van de rit uit te stappen bij station Den Haag Centraal of station Den Haag Hollands Spoor.

Het Haags Openbaar Vervoer Museum is zaterdagavond 24 september geopend vanaf 18.30 uur.
De Avondrit vertrekt om 19.30 uur.

Tarieven:     volwassenen €6,-
reductie        €4,- (kinderen 4 t/m 11 jaar, 65+ en houders van de Ooievaarspas, uitsluitend op vertoon van deze pas)
Kaartverkoop vindt plaats tijdens de rit in tram en bus

Adres Haags Openbaar Vervoer Museum: Parallelweg 224, Den Haag. Ingang hoek Parallelweg / Ter Borchstraat.
Tramlijn 9, 11 en 12 stoppen tegenover het museum. Uitstappen bij halte Wouwermanstraat.
Website: www.hovm.nl
Email: info@hovm.nl

De HTM 265 in donker Voorburg. (Foto: Matthijs Bakker)

Een geweldig weekend achter de rug

Zaterdag 17 september werd er druk gebruik gemaakt van de tijdelijk weer ingerichte dienst op vooral lijn I³, waar een keurige 15 minuten dienst werd aangehouden. Talloze fotografen stonden langs de route. De LRTA (Light Rail Transit Association) had dit weekend tevens uitgezocht voor deze dienst en zo kwam het dat behalve de Nederlanders er ook Belgen, Britten, Amerikanen en Australiërs langs de rails stonden.


Zondag 18 september was het weer gezellig druk in het Haags Openbaar Vervoer Museum! In de A327 was het zo druk als  een spitsuur in Leiden. De dag werd begonnen met een prachtige NZH-opstelling.

Je denkt even 'hee, een foto uit 1961 in Leiden van L.J.Albers'
maar het is Den Haag, 18 sept. 2011.

Na flinke plensbuien brak de zon door en was alles weer fris. Bij het Centraal Station haalde de 265 de A327 in.

Haags haasje-over: HTM 265 haalt NZH A327 in.

Wederom dank aan de vele vrijwilligers voor dit geweldige weekend!

De volgende speciale gebeurtenis is de avondrit op zaterdagavond 24 september. Het museum is open vanaf 18.30u en om 19.30u zal een stoet historische trams vertrekken voor een 2 uur durende rondrit door Den Haag en omgeving. Ook de A327 met de B37 zal hier aan deelnemen. Na afloop is er nog de mogelijkheid voor een drankje en is de tentoonstelling nog te zien. Ook zullen de beide Blauwe Trams A106 en B412 laten zien waartoe hun Golden Glow schijnwerpers in staat zijn, het is dan namelijk al donker. Kijk op www.hovm.nl voor de details. Later in de week zullen ook hier, op retourtjeleiden.nl, meer details volgen.

Raymond Naber

Tramritten, tentoonstelling open

De tentoonstelling Retourtje Leiden, in het HOVM, is  weer open op zondag 18 september tussen 13-17 uur, ook is dan het reguliere rittenprogramma van toepassing (http://www.hovm.nl/), met tramritten vanaf het museumterrein.

Gele HTM 1210 en Blauwe NZH A327

Zondag 18 september, ritten met de tram:
13:15 naar Voorburg
14:15 naar Scheveningen Haven (gereden door de Blauwe Tram A327 als losse motorwagen, net als vroeger in Leiden)
15:30 rondrit door het centrum (met o.a. de A327)
€3/€2

en met de bus
13:15 naar Wassenaar/Voorschoten
15:00 naar Zoetermeer
€3/€2

Kaartverkoop door de conducteur in tram en bus.

Vlekkeloze Buitenlijn-museumdienst

Voorburg, Rijswijk en Den Haag vertoonden vandaag een levendig trambeeld. In plaats van rode gelede wagens en witte Randstadrailtrams werd het beeld gedomineerd door museumtrams. In een kwartierdienst tussen Voorburg Station en Bosbrug/Den Haag CS reden vier wagens, wat telkens tot leuke ontmoetingen leidde.

HTM 1304 en NZH A327/B37 op de Geestbrugweg in Voorburg

Het traject van lijn 10 tussen Rijswijk en Voorburg was geheel in handen van de museumwagens. Het overige deel van de route werd soepeltjes gedeeld met de normale diensten van  de HTM. Gewapend met een dagkaart konden de reizigers op iedere halte in- en uitstappen, vaak op weg van het ene fotostandpunt naar het andere.

Buitenlijn-PCC 1210 is net linksaf geslagen bij de splitsing met de lijn naar Delft.
De richtingfilm anno 1963 toont Den Haag, maar de wagen rijdt naar Voorburg.

Doorrijden naar Leiden kan niet meer, noch per Blauwe, noch per Gele Tram. Van het tracé naar Leiden bestaat alleen het gedeelte Spui - Hofweg - Vijverdam - Vijverberg - Korte Voorhout nog maar, en dat werd dus vandaag ook bereden. De Bosbrug, waar de Blauwe en de Gele Tram elkaar tot 1961 kruisten, was het dichtst bij Leiden gelegen punt van de route. Hiervandaan ging het, via de Rijnstraat en de Schedeldoekshaven, weer terug naar het Spui, richting Voorburg.

PCC 1165 rijdt niet rechtdoor het Malieveld op richting Leiden, maar buigt af naar het Centraal Station

Ondanks enkele tegenslagen bij de beschikbaarheid van het rollend materieel is het toch een leuke zaterdag geworden. We zullen de komende dagen en weken ongetwijfeld veel mooie foto's zien verschijnen op het web en in de tijdschriften!

Tramdienst op zaterdag 17 september 2011

I² en I³ in dienst op zaterdag 17 september 2011 - Op zaterdag 17 september zijn tijdelijk tramlijnen I² en I³ (voor zover mogelijk) weer even terug in dienst.

( I² en I³, oftewel Interlocaal 2 en Interlocaal 3, zijn de oude lijnnummers van de Gele Tram naar Leiden en Voorburg)

Gereden wordt tussen Station Voorburg – Geestbrugweg – Rijswijkseplein – Turfmarkt (stadhuis) – Spui – Buitenhof - Bosbrug – (Den Haag Centraal Station – Schedeldoekshaven) (rondrit) in een kwartierdienst.


Er wordt vanaf 11 uur tot 16 uur gereden (begintijd Voorburg station). Kaartverkoop op de tram. Dagkaarten €6,-.
Stopt op verzoek bij alle haltes. OV Chipkaart en abonnementen zijn niet geldig.

Het Haags Openbaar Vervoer Museum wordt in de route niet aangedaan en is niet geopend.

De organisatie bereikten vele verzoeken het Haags Openbaar Vervoer Museum op zaterdag 17 september open te stellen maar dit is voor ons overvraagd. Het rijdend personeel zit samen met de vrijwilligers al op de trams en vele faciliteiten op het HOVM zijn voor zaterdag niet bemensd en ingepland. Daarnaast is er een ander evenement van een buitenlandse collega-vereniging dat ’s middags moet worden voorbereid.

Daarom zal zondag 18 september, wanneer Retourtje Leiden gewoon open is, de A327 nu zowel de tweede als derde rit meerijden. Ook zal er vanaf 13uur op het remiseterrein weer een mooie opstelling worden gemaakt met de Blauwe en Gele trams. U heeft daarmee toch een keuzemogelijkheid.

Materieelpositie zaterdag 17 september: doordat het Buitenlijnmaterieel niet tijdig rijvaardig kon worden gemaakt, ondanks grote inspanningen, rijdt het volgende materieel in een kwartierdienst: NZH A327+B37, 1210, 1165 en 1304. Er wordt aan gewerkt ook de historische NZH Bolramerbus 4842 van het Haags Bus Museum hieraan te laten deelnemen.

Namens de organisatie van Retourtje Leiden, 
Raymond Naber

Zondag 18 september

Retourtje Leiden, in het HOVM, is wel weer open op zondag 18 september tussen 13-17 uur, ook is dan het reguliere rittenprogramma van toepassing (http://www.hovm.nl/), met tramritten vanaf het museumterrein.

Gele HTM 1210 en Blauwe NZH A327

Zondag 18 september, ritten met de tram:
13:15 naar Voorburg
14:15 naar Scheveningen Haven (gereden door de Blauwe Tram A327 als losse motorwagen, net als vroeger in Leiden)
15:30 rondrit door het centrum (met o.a. de A327)
€3/€2

en met de bus
13:15 naar Wassenaar/Voorschoten
15:00 naar Zoetermeer
€3/€2

Kaartverkoop door de conducteur in tram en bus.

De Blauwe Tram op 10 en 11 september

Op zaterdag 10 september rijdt de Blauwe Tram door Den Haag in het kader van Open Monumentendag.
Het tramstel volgt een route tussen het Kerkplein en Scheveningen. De routebeschrijving en een gedetailleerde dienstregeling is te vinden op de website van de Tramweg-Stichting.
Het eerder aangekondigde optreden van gele tram HTM 58 kan helaas niet doorgaan; de wagen is niet rijvaardig. Het spijt ons u te moeten teleurstellen.
Maar wie weet, is er een andere tramverrassing op het Kerkplein.

Gele Tram
Ook is er op 10 september een (gele) tramdienst tussen het Kerkplein en het Haags Openbaar Vervoermuseum, dat is geopend. U kunt dus op één dag Retourtje Leiden bezoeken en een Blauwe Tramrit naar Scheveningen maken.

Zondag 11 september
Op zondag 11 september is Retourtje Leiden weer open van 13-17 uur, met tramritten door de stad vanaf het remiseterrein.

Stralende start voor Retourtje Leiden

Beschenen door een gloeiende najaarszon werd de tentoonstelling over de Blauwe en Gele Tram op 3 september geopend. Onder de genodigden waren vertegenwoordigers van overheden, maar ook veel oudgedienden uit de museum-tramwereld. Wie de toespraken nog eens wil beluisteren, kan terecht bij onze collega's van De Digitale Tram, die een uitgebreid videoverslag (ruim 27 minuten) maakten van de officiële opening..

Eén van de sprekers was de Zuid-Hollandse Commissaris van de Koningin, Mr Jan Franssen, die duidelijk liet doorschemeren dat de discussie over interlokaal railvervoer na 1961 niet is opgehouden. Bij het mobiliteitsbeleid, zo zei Franssen, zet de provincie nog steeds in op het railvervoer, naast het wegvervoer natuurlijk. Want de Commissaris staat uiteraard boven de partijen. Met een stoot op de fluit van de A106 werd Retourtje Leiden tenslotte door Commissaris Franssen geopend.

Commissaris Franssen, in de kopdeur van de A106, opent Retourtje Leiden.
(screenshot De Digitale Tram)

Vandaag, 4 september, was het dan zo ver, en gingen de poorten van de "remise Frans Hals" open voor het publiek. De vrijwilligers van het Haags Openbaar Vervoermuseum hadden druk gerangeerd om een aantrekkelijke opstelling van het materieel te realiseren. De Blauwe Trams A106, A327 en B412 stonden naast elkaar op de sporen 4, 5 en 6, terwijl op de sporen 7, 9 en 10 de Gele Trams 118, 90 en H41 waren neergezet. Veel interlocale tramreizigers van vroeger haalden herinneringen op bij het terugzien van de vertrouwde wagens van toen.

Het front van de A106 wordt nauwgezet bekeken.

Welke tram rijdt er op 4 september?

Retourtje Leiden is geopend! Zondag 4 september vanaf 13:00 bent u welkom in het Haags Openbaar Vervoer-Museum.
De Blauwe Tram, bestaande uit stadswagen A327 en aanhangrijtuig B37, vertrekt om 14:15 voor een korte rit door Den Haag.
Verder staat het museummaterieel fotogeniek opgesteld in en voor de remise. Tot ziens!

NZH stadsmotorwagen A327 en bijwagen B37 

Met blijdschap geven wij kennis...

Het spannendste voor een tentoonstellingsmaker is niet de openingsdag, maar de dag daarvoor. Zou het lukken om alle objecten tijdig in het museum te krijgen en ze zo te presenteren als de bedoeling was?
Het is bijna net zo spannend als een geboorte, volgens sommigen. Nou, we kunnen u met een gerust hart vertellen: Retourtje Leiden is gezond en wel ter wereld gekomen! Vanaf zondag 13:00 bent u van harte welkom in de Remise van het Haags Openbaar-Vervoermuseum. Daar kunt u niet alleen de trams zelf bekijken, maar ook objecten zoals op deze foto.

Mocht u nog twijfelen of het de moeite waard is om te komen, dan zal onderstaand beeld u zeker overhalen. Retourtje Leiden: de Blauwe Tram is er al, nu u nog!

A106 en B412 zijn klaar voor het bezoek.
HOVM/Haags Busmuseum, 2 sept. 2011

Fluitconcert

Op Retourtje Leiden is niet alleen veel te zien, maar ook te horen. Want...

De Blauwe en de Gele konden fluiten! Voor interlocale tramlijnen bestonden speciale wettelijke bepalingen, en daarom hadden ze bijvoorbeeld twee koplampen in plaats van één, zoals bij de stadstrams. En naast een bel hadden deze trams ook een fluit.

De Gele Trams op de Wassenaarse lijn hadden een hoge fluit, de Gele Trams op de Delftse lijn een lage. Het verschil was duidelijk te horen. De eerste, kleine, buitenlijntrams kregen door hun geluid zelfs de bijnaam Fluitketels.
Klik voor de twee fluiten van de Gele Tram

De fluit van de Gele, aan de dakrand vooraan

Ook de Blauwe Tram kwam uiteraard buiten de gemeentegrenzen, en moest dus ook wettelijk een fluit hebben. Ook daarvan is een voorbeeld te horen.
Klik voor de fluit van de NZH A600

De fluit voorop NZH-motorwagen A405
(foto H. van Engelen)

De PCC-wagens die vanaf 1963 gingen rijden op de interlocale lijnen naar Voorburg en Delft moesten eveneens voorzien zijn van een 'fluit'. Ze kregen een oorverdovend snerpende tweetonige claxon die bevestigd was aan de zijkant van de nummerfilmkast op het front van de trams.

De typhoon (signaalhoorn) van de HTM 1210

Utrecht: de Gele Blauwe tram?
De tonen van de NZH-fluit waren in de jaren 1980 opnieuw te horen in Nederland, en wel op de sneltramlijn Utrecht-Nieuwegein/IJsselstein. Volgens een anekdote kwam dat zo: Bij de besprekingen in Zwitserland over de moderne trams die daarvoor nodig waren kregen de vertegenwoordigers van NS en Westnederland een onverwachte vraag. "Na, muss dann noch eine Pfeife darauf?" Maar helemaal onverwacht was de vraag blijkbaar niet, want één van de Hollanders haalde uit zijn tas een dikke buis, en legde die op tafel met de woorden: "Ja, so eine bitte." De buis bleek een originele NZH-fluit te zijn.  En zo bouwde de Zwitserse spoorfabrikant SIG een serie van 27 gele sneltrams met een blauw geluid dat vanaf 1983 vaak te horen was. In later jaren werd de fluit van de (inmiddels Connexxion-)sneltrams niet meer gebruikt.